Π. Δαβίδ
Γενικός συντονιστής
Όπως είχα υποσχεθεί γράφω και περί της καταστάσεως της λειτουργικής γλώσσας στη Σερβία.
Στη Σερβία ο μακαριστός γέρων Ιουστίνος Πόποβιτς είχε εκπονήσει μετάφραση του Ιερατικού από την δεκαετία του 30, αρχικά για "προσωπική" χρήση των ιερέων (στο ιερατικό εκτός των κειμένων και οι οδηγίες είναι στην σλαβωνική). Τη μετάφραση αυτή την "διόρθωσε" περί τα τέλη της δεκαετίας του 70, έχοντας κατασταλάξει στις ιδέες του περί χρήσης της Σερβικής στη λατρεία. Οι μεταφράσεις του αγίου γέροντος απετέλεσαν τη βάση των νυν εν χρήσει μεταφράσεων της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας-ωστόσο δεν χρησιμοποιούνται "ατόφιες". Στην Ιερά Σύνοδο του Πατριαρχείου υπάρχει επιτροπή μεταφράσεων που ασχολείται με τον ευαίσθητο αυτό τομέα. Εκτός του ιερατικού έχει μεταφρασθεί ο Απόστολος, το Ευαγγέλιο, τα αναγνώσματα των Εσπερινών και το Μικρό Ευχολόγιο. Οι περισσότεροι λοιπόν ιερείς κάνουν εκφωνήσεις και λένε ευχές μυστηρίων στην Σερβική, με λίγη "γαρνιτούρα" σλαβωνικής. Υπάρχουν βέβαια και οι πιο συντηρητικοί οι οποίοι επιμένουν στη χρήση της σλαβωνικής.
Να σημειώσω εδώ όπως έχω γράψει και αλλού ότι η προφορά της σλαβωνικής από τους Σέρβους διαφέρει κατά πολύ από εκείνη των άλλων Σλάβων (Ρώσων, Βουλγάρων κλπ.). Πρόσφατα μέλος του φόρουμ συνηθισμένο στη Ρωσική προφορά της σλαβωνικής όταν άκουσε ψαλμωδία Σέρβων νόμιζε ότι ήταν στη σύγχρονη Σερβική.
Το πιο "βασανισμένο" βιβλίο ήταν το Ωρολόγιο και σε αυτό αναφερόμουν όταν σε προηγούμενο μήνυμά μου είχα γράψει περί προχείρων και λανθασμένων μεταφράσεων. Ήδη ευτυχώς υπάρχει νέα μετάφραση, απαλλαγμένη από τα λάθη του παρελθόντος.
Περί ψαλμωδίας τώρα ολίγα τινα. Η ψαλμωδία των ύμνων εξακολουθεί να γίνεται στην σλαβωνική (με την σερβική προφορά της). Ένα από τα προβλήματα όσων θέλουν να ψάλλουν "βυζαντινά" (και όχι με την ομοιάζουσα εν πολλοίς στα μέλη των Ιονίων Νήσων λαϊκή σερβική εκκλησιαστική μουσική) είναι ότι η υπάρχουσα βιβλιογραφία προέρχεται από Βουλγαρία και σε ορισμένες λέξεις η προφορά διαφέρει αρκετά. Ψαλμωδία στη σύγχρονη Σερβική γίνεται σε λίγες περιπτώσεις:
α) ακολουθίες συγχρόνων αγίων που εγράφησαν ή μετεφράσθησαν στη Σερβική
β) λαοφιλείς ύμνοι ώστε να είναι πιο κατανοητοί στο εκκλησίασμα.
Υ.Γ. Παρόμοια είναι η κατάσταση σε θέματα γλώσσας στη λατρεία και στην "προβληματική" ονοματολογικώς και εκκλησιολογικώς γείτονα χώρα της ΠΓΔΜ (FYROM).
Στη Σερβία ο μακαριστός γέρων Ιουστίνος Πόποβιτς είχε εκπονήσει μετάφραση του Ιερατικού από την δεκαετία του 30, αρχικά για "προσωπική" χρήση των ιερέων (στο ιερατικό εκτός των κειμένων και οι οδηγίες είναι στην σλαβωνική). Τη μετάφραση αυτή την "διόρθωσε" περί τα τέλη της δεκαετίας του 70, έχοντας κατασταλάξει στις ιδέες του περί χρήσης της Σερβικής στη λατρεία. Οι μεταφράσεις του αγίου γέροντος απετέλεσαν τη βάση των νυν εν χρήσει μεταφράσεων της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας-ωστόσο δεν χρησιμοποιούνται "ατόφιες". Στην Ιερά Σύνοδο του Πατριαρχείου υπάρχει επιτροπή μεταφράσεων που ασχολείται με τον ευαίσθητο αυτό τομέα. Εκτός του ιερατικού έχει μεταφρασθεί ο Απόστολος, το Ευαγγέλιο, τα αναγνώσματα των Εσπερινών και το Μικρό Ευχολόγιο. Οι περισσότεροι λοιπόν ιερείς κάνουν εκφωνήσεις και λένε ευχές μυστηρίων στην Σερβική, με λίγη "γαρνιτούρα" σλαβωνικής. Υπάρχουν βέβαια και οι πιο συντηρητικοί οι οποίοι επιμένουν στη χρήση της σλαβωνικής.
Να σημειώσω εδώ όπως έχω γράψει και αλλού ότι η προφορά της σλαβωνικής από τους Σέρβους διαφέρει κατά πολύ από εκείνη των άλλων Σλάβων (Ρώσων, Βουλγάρων κλπ.). Πρόσφατα μέλος του φόρουμ συνηθισμένο στη Ρωσική προφορά της σλαβωνικής όταν άκουσε ψαλμωδία Σέρβων νόμιζε ότι ήταν στη σύγχρονη Σερβική.
Το πιο "βασανισμένο" βιβλίο ήταν το Ωρολόγιο και σε αυτό αναφερόμουν όταν σε προηγούμενο μήνυμά μου είχα γράψει περί προχείρων και λανθασμένων μεταφράσεων. Ήδη ευτυχώς υπάρχει νέα μετάφραση, απαλλαγμένη από τα λάθη του παρελθόντος.
Περί ψαλμωδίας τώρα ολίγα τινα. Η ψαλμωδία των ύμνων εξακολουθεί να γίνεται στην σλαβωνική (με την σερβική προφορά της). Ένα από τα προβλήματα όσων θέλουν να ψάλλουν "βυζαντινά" (και όχι με την ομοιάζουσα εν πολλοίς στα μέλη των Ιονίων Νήσων λαϊκή σερβική εκκλησιαστική μουσική) είναι ότι η υπάρχουσα βιβλιογραφία προέρχεται από Βουλγαρία και σε ορισμένες λέξεις η προφορά διαφέρει αρκετά. Ψαλμωδία στη σύγχρονη Σερβική γίνεται σε λίγες περιπτώσεις:
α) ακολουθίες συγχρόνων αγίων που εγράφησαν ή μετεφράσθησαν στη Σερβική
β) λαοφιλείς ύμνοι ώστε να είναι πιο κατανοητοί στο εκκλησίασμα.
Υ.Γ. Παρόμοια είναι η κατάσταση σε θέματα γλώσσας στη λατρεία και στην "προβληματική" ονοματολογικώς και εκκλησιολογικώς γείτονα χώρα της ΠΓΔΜ (FYROM).
Last edited: